Meditatieve sporten

Binnen meditatieve sporten overheerst het bewust en ontspannen bewegen en aannemen van houdingen. Het kan tot op hoge leeftijd worden uitgevoerd en is vooral recreatief-belevingsgericht. De dominante motieven zijn: bewegen om het bewegen zelf en in een groep. De inspanning is laag of licht intensief. Zie intro: coördinatieniveau 1.

Tai chi streeft ontspanning na. Het is een dynamische meditatievorm waarbij gedachten stil worden gezet en de focus ligt op rust en concentratie. Luisteren naar je lichaam. Het gaat om het voelen en ontspannen. Dit leidt tot meer lichaamsbewustzijn, balans en een betere houding. Er wordt een vaste reeks vloeiende, ronde, langzame en ontspannen uitgevoerde bewegingen. De vormen zijn opgebouwd uit diverse houdingen, elk met een eigen naam en functie. Al doende kunnen de tai chi- principes worden ontdekt en getraind. ChiNengQicong bestaat uit oefeningen met eenvoudige bewegingen en veel herhalingen. Bewegingen worden nog meer dan bij Tai Chi traag uitgevoerd. Tai Chi bestaat uit een langgerekte serie verschillende bewegingen. ChiNengQicong gebruikt korte oefeningen. Het is een bewust vrij maken van de energie in je lichaam. Ontspannen door je bewust in te spannen. Dat heeft invloed op je houding, balans en coördinatie.

Eutonie en haptonomie zijn vergelijkbare activiteiten en gericht op het ervaren en bewust worden van gevoelens. Ontspannen bewegen vermindert spanning in lichaamsdelen. Haptonomie houdt zich bezig met hoe je als mens in de wereld staat, hoe je reageert op de omgeving, hoe je in relaties staat en deze aangaat en hoe je communiceert. Een belangrijk uitgangspunt is steeds hoe je deze zaken zelf beleefd. Zo kan een ruimte van invloed zijn. Je kunt er tot rust komen of er juist onrustig van worden. Hetzelfde kun je ervaren in het contact met anderen. De beleving hiervan is van fundamentele invloed op de communicatie. Mensen zijn voortdurend in contact met alles en iedereen om hen heen. Zowel met verbale als non-verbale communicatie zorgen wij voor het in verbinding staan met alles. Binnen de haptonomie staat het menselijk contact centraal.

Hatha Yoga is eveneens een bewust innemen van houdingen en de aandacht richten op de bewegingen van het lichaam. Een persoonlijk ervaren. Het omvat onder andere leren ontspannen, ademhalingsoefeningen, concentratietechnieken en lichaamshoudingen, die asana's worden genoemd. Bij het uitvoeren van de oefeningen gaat het steeds om de persoonlijke inzet en betrokkenheid. Het is een rustige manier voor het vrijmaken van latente energie. Bovendien leert het ons deze energie te beheersen en doelmatig te gebruiken. Binnen fitness is er ook een meer dynamische vorm: het power yoga.

‘Eerlijk over yoga’, is een boek van William Broad (2013, uitgever: Maven Publishing, Amsterdam, waarin een wetenschappelijke fundering wordt gezocht. Voor elke serieuze beoefenaar van yoga, een ‘must’ om te lezen.

· Yoga is een van de snelst groeiende gezondheids- en fitness-activiteiten ter wereld en een aspect van een gezonde en duurzame leefstijl. Hatha yoga is de meest beoefende variant. De nadruk ligt daarbij op: houdingen (bewustzijn van de positie van het lichaam), ademhaling en oefeningen om ‘lichaam en geest’ te versterken. Er bestaan vele ‘stijlen en soorten’ onder ander power yoga binnen sportscholen.

Aanvankelijk richtte onderzoek zich sterk op de fysieke/conditionele effecten van yoga en haar opgeëiste preventie tegen allerlei ziekten of kwalen. De effecten van het eerste bleken erg beperkt en preventie bieden haast alle beweeg- en sportactiviteiten.

· Feit is dat yoga het autonome zenuwstelsel en het metabolisme of stofwisseling kan beïnvloeden. Dat zorgt voor ontspanning, angstvermindering en regulering van emoties (stemmingsregulering). Mensen die drie tot zes keer per week yoga beoefenen voelen zich dan ook erg vitaal. En ook creativiteit hangt met het ontspannen-zijn samen. Het speelt in alles wat we doen een rol. Zoals: muziek, bewegen of ‘vrij’ sporten (met eigen regels), kunst en innovatie op elk gebied. Yoga is één van de beweegvormen die ‘diepe’ ontspanning teweeg kan brengen.

· Chronische psychologische stress heeft invloed op telomeren, d.w.z. de DNA-toppen worden korter bij celdeling. Yoga vermindert de fysieke en mentale stress en heeft dus enige invloed op ons ouder worden. Alleen: beperkt en niet alleen yoga.

· Yoga en fitness in de zin van beweegoefeningen zijn verwant in hun intenties. Waarbij in het algemeen de yoga houdingen statisch zijn (op power yoga na) en de fitnessvormen dynamisch. Van de lichamelijke voorwaarden als kracht, snelheid, lenigheid of flexibiliteit, uithoudingsvermogen en fysieke coördinatie, is alleen lenigheid met yoga effectief te beïnvloeden.