Fijn dat u interesse toont in wat OLDACTION u, als (aanstaande) kartrekker, coördinator of leefstijlcoach zou kunnen bieden. U treft hierna een korte beschrijving van onze ‘visie en missie’ en vervolgens volgen enkele tips voor uw verdere zoektocht naar informatie, kennis of praktijkervaringen.  

Sociale innovatie van 55-plus Sport & Leefstijl

De tijd is rijp voor een sociale innovatie op het gebied van Sport & Leefstijl. OLDACTION is de ‘beweging’ van mensen die dit onderschrijven en nastreven. Deze biedt vooral de nieuwe generatie - geboren in de jaren veertig, vijftig en begin zestig - nieuwe mogelijkheden. Kenmerkend voor haar is de fysiek en mentaal actieve of ondernemende leefstijl die tegelijk ook op gezond en zinvol leven is gericht. Ze wil hiermee midden in de samenleving (blijven) staan en met name actief participeren in clubs, netwerken of leefgemeenschappen. ‘Zinvol’ betekent hier een evenwichtige verdeling van activiteiten en taken op leefgebieden als werk, zorg, ontspanning en ontwikkeling. Deze leefstijl is gebaseerd op twee pijlers: (1) dagelijks veel en gevarieerd bewegen en sporten én (2) veel, alleen en vooral samen beleven, leren en ontwikkelen. Dat laatste betekent: investeren in jezelf, in relaties met anderen, in omgevingen en in het inspireren van anderen. Participeren doe je in 55-plus clubs, waaraan iedereen kan meedoen. Er wordt met verdeling van taken en activiteiten rekening gehouden met onderlinge verschillen in niveaus en interesses. Al samenwerkend beleven, leren en ontwikkelen helpt bij het oplossen van de eigen problemen of die van een samenleving op lokaal niveau. De in principe zelfstandig functionerende, leeftijdgebonden sportclubs, studie- of ontwikkelclubs en culturele- of hobbyclubs zullen de ruggengraat van de toekomstige samenleving gaan vormen. Kartrekkers, leefstijlcoaches en lokale coördinatoren zorgen voor een palet aan mogelijkheden-op-maat.

Exemplarisch kijken we hier naar de  55-plus sportclubs. Onder invloed van de sportontwikkeling in Nederland, vanaf eind jaren zestig tot heden, verschuift voor de nieuwe generatie het op competitie-, selectie- en maximaal presteren gerichte sporten, naar het meer op recreatie, beleving, onderling en optimaal presteren gerichte sporten.
Het sportgericht bezig zijn, herken je in de van de wedstrijdsport afgeleide sportvormen zoals floorball (hockey), pickleball (tennis), streetbasketball (basketbal) indoorbase- & softball. Minisportvormen, waarbij (spel)sportregels zijn af te stemmen op de mogelijkheden van de doelgroep en van de individuele sporter. Dat zorgt voor meer sport op maat. Als de bedoeling is een bepaalde afstand te wandelen of hard te fietsen, is in essentie sprake van sport. Je bent dan aan het sporten ook al ga je ook een boodschap doen. Sportgericht en op maat werken is de eerste ontwikkelingsfase van deze sportclubvorming.

Zelfregulering en -ontwikkeling

De zelfregelende en zelf ontwikkelende houding van de nieuwe generatie betekent dat ze zelf een sportclub kunnen vormen. Die kan bestaan binnen een sportvereniging of commerciële sportorganisatie (bv. een sportschool). Maar zal vast meer als private sportclub gaan voorkomen. Behalve dat de keuze van een sportclub van het ‘wat’ of de activiteit afhangt zal dat ook van het hoe en met wie ofwel ‘de wijze van deelnemen’ gaan afhangen. Het zelf samen regelen of beleven, leren en ontwikkelen (het leren jezelf of anderen te leren) en het goed omgaan met verschillen in de mogelijkheden en interesses van elkaar, is een uitdaging.

Optimaal betekent (1) samen beleven, leren en ontwikkelen en (2) met een inzet of inspanning op driekwart van je persoonlijk maximale motorische (wandelen, basketballen) en mentale (jezelf leren en ontwikkelen) coördinatievermogen en (3) meerdere sportvormen in een periode doen met variërende coördinatiemogelijkheden: bewegen op muziek, duursport, balsport e.d. De aard van een activiteit bepaalt de nodige motorische en sociale coördinatie, maar dat ook in combinatie met de mentale of cognitieve inspanning. Sporten als je ouder wordt zal steeds meer en beter kunnen plaatsvinden in een mixgroep: mannen en vrouwen, verschillend in niveau, gezonde sporters en met fysieke beperkingen (chronische ziekten). Het optimaal en meer zelfstandig beleven en leren is de tweede ontwikkelingsfase en ‘ontwikkelen of leren hoe te leren sporten’ is de derde fase binnen de clubvorming voor 55-plussers. Het dagelijks sporten, actief zijn en ontwikkelen is op zich gezond. Maar het is nog gezonder als dat ook: op maat, optimaal en zelfstandig regelend en ontwikkelend in een club wordt uitgevoerd. De club zelf zorgt voor een veilige, verantwoorde en activerende (sport)omgeving.

Het zelf vormen van private sportclubs met ‘deze wijze deelnemen’, is (nog) ongebruikelijk. Vanaf 2009 bestaat het op enkele plekken en zal verder door professionals (vakleraren lichamelijke opvoeding, sporttrainers of ouderenbegeleiders) moeten worden gestimuleerd.

OldAction

.....is een ‘club’ van professionele vrijwilligers, een non-profitorganisatie, die deze beweging door en voor de nieuwe generatie ouderen op gang brengt en het ‘nieuwe’ sporten en leven promoot. We zien het als een sociale innovatie die van ‘bovenaf’ - via mbo- en hbo- opleidingen en branche- of belangenorganisaties op het gebied van 55-plus Sport & Leefstijl - en van ‘onderop’ - via coördinatoren, kartrekkers en leefstijlcoaches - wordt gestimuleerd. De visie, missie en aanpak is te vinden op de site www.oldaction.nl .   

Tips voor een eerste indruk 
Voor mbo’ers….zoek op deze site naar (ORG) Zoeklicht op 55-plus Sport & Leefstijl
Voor hbo’ers: (OA) Sociale innovatie voor de 55-plusser die 'anders' wil sporten en leven 
Bij LEESWIJZER / NIEUWSBRIEF kunt u uw eigen zoektocht vervolgen. 

Onderstaand zijn twee infoboeken voor derde of vierdejaars studenten opgenomen, die gratis kunnen worden gedownload. Een mbo en hbo- versie van respectievelijk 99 en 111 A-viertjes tekst inclusief (mogelijke) taken. Het infoboek geeft een complete eerste oriëntatie op de sociale innovatie van 55-plus Sport & Leefstijl op dit werkgebied. MBO-versie….. pdf bestand  HBO-versie ….. pdf bestand Voor nadere informatie kan ook naar ons worden gemaild: info@oldaction.nl.

Dr. Edwin Timmers, projectleider OldAction.